مراسم دختر شایسته سال مسلمان چندسالی است در کشورهای اسلامی برگزار می شود. نکته جالب اینجاست که از ایران هم در این مسابقات شرکت داشتند. این مراسم زیر سلطه رسانه های خارجی و درکنار مراسم دختر شایسته جهان در کشور مسلمان اندونزی برگزار گردید. چند دیدگاه برای تایید این مراسم توسط رسانه های مختلف خصوصا بی بی سی تراشیده شد. اول اینکه این مراسم در اعتراض به تشکیل مراسم دختر شایسته سال جهان در یک کشور مسلمان اتفاق افتاده بود. ثانیا خیلی از موافقین این مراسم می گفتند که ملاک انتخاب دختران در این مراسم، مسائل اسلامی مانند تلاوت قرآن و غیره بوده اما
خودم وقتی می دیدم، مشکلی نداشت ولی اینکه بی بی سی از این مراسم این قدر تعریف و تمجید می کرد و عکس ها و ویدئوهایش را انتشار می داد یک مقدار برایم عجیب به نظر رسید تا اینکه به این مصاحبه برخوردم:
Islam’s Miss World
سرکار خانم معصومه ظهیری؛ دارای تحصیلات حوزوی، کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، مدیر گروه مطالعات زنان جامعه المصطفی العالمیه و مدرس حوزه علمیه خواهران جامعه الزهرا (س) قم و در حال حاضر هم مشاور استاندار و مدیر کل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری قم هستند.
ـ سرکار خانم ظهیری با توجه به برگزاری مراسم انتخاب دختر شایسته جهان اولین سوالی که به ذهن میرسد این هست که آیا صرف انتخاب دختر شایسته جهان اسلام، اصالتا عمل صحیحی است، یا مخالفتی با موازین شرعی ندارد؟
اجرای هر طرح و برنامه ای را باید به وسیله اهداف آن سنجید، از دیرباز تا کنون در دهه های مختلف که انتخاب دختر شایسته مطرح می شد در دنیا معمولا در جهت و مسیر اهداف قدرتمندانی بود که از جنس زن استفاده می کردند و به نوعی به دنبال مطرح کردن چهره زن، جسم زن، و به نمایش درآوردن آن، و بعدها به عنوان ابزار تبلیغاتی مورد استفاده قرار گرفت. گرچه در ظاهر به عنوان ابزار کمک رسانی، پیام رسان صلح، کمک به کودکان ضعیف و کمک به مسائل عام المنفعه از اینها استفاده می کردند. اما در واقعیت این بود که اینها بعدا تبدیل می شدند به عناصری که یا هنرپیشه می شدند یا کارهای تبلیغاتی را انجام می‌دادند و کارهایی از این دست، به همین خاطر یکی از معیارهای انتخاب هم ظاهر اینها بود. شما در صحنه‌های مختلفی از انتخاب دختران شایسته نگاه کنید، می بینید که اینها با لباس ها ، تصاویر و آرایشها و زینت های مختلف به نمایش در می آیند. حتی در صحنه های آخر روزی که دختران شایسته مقام های اول و دوم و سوم را معرفی می کنند آنچه بیشتر جلب می کند تصاویر و عکس های گرفته شده با ظاهر متفاوت است. بنابراین وقتی اهداف این چنینی پشت انتخاب دختر شایسته هست معمولا اینها به خدمت گرفته می شوند، نه اینکه خدمتگذار باشند، خدمت به یکی از این جریان ها، جریان سرمایه داری، تبلیغاتی، جریان هایی که به دنبال نفوذ فرهنگی در کشورها هستند، از این طریق به خدمت در می آیند.[pullquote]شما در صحنه‌های مختلفی از انتخاب دختران شایسته نگاه کنید، می بینید که اینها با لباس ها ، تصاویر و آرایشها و زینت های مختلف به نمایش در می آیند.[/pullquote]
دختر شایسته اسلامی به دلیل آن مواردی که عرض کردم عریان نمایی جسم و به هر حال تصاویر، چون تا به حال شرکت نمی کردند، روش آنها در این بحث جهانی سازی گفتمان جهانی، فضاسازی عمومی برای گفتمان خودشان، این بود که تعداد زیادی از جامعه را که مخاطبین آن نبودند و معمولا اصلا در این برنامه ها شرکت نمی کردند، را هم در برنامه خودشان داشته باشند، که اینها حذف نباشند. و یه همچین طرحی را مطرح کردند. و اصالتا این فرهنگ با آن شایستگی هایی که معتقدیم انسان ها با هم مساوی هستند و قائل به تفاوت از جهت انسانیت بین زن و مرد نیستیم، إلا توانمندی های خاص که در مسیر مقام و کمال انسانی باشد، مخالف است.
ـ اگر این ملاک ها، مثل این جشنواره ای که در اندونزی برگزار شده است، یک سری ملاک های شرعی و معنوی هم وارد کردند، مثل این که قرآن بخواند یا این که روزش را چگونه زمان بندی بکند، به نظرشما یه ظاهر سازی بوده؟
آن گفتمان اولیه تغییر نکرده، بله ما مسابقات بین المللی زیاد داشتیم، مثل مسابقات قرآن یا مسابقات علمی، مسابقات ورزشی، اما چون همان بحث اولیه پشت این هدف است ـ دختر شایسته بودن و انتخاب او با همان مسائل ـ که زمان ما پرنسس می گفتن؛ و برای آن دو تا سیکل سنی ـ محدوه سنی ـ مطرح می‌شد، سن کوچکتر و سن بزرگتر، که هر دوی اینها همین هدف را دنبال می کردند. در زمانِ طاغوت در ایران هر چقدر عریان تر امتیاز بیشتر می شد. به همین دلیل خدمت تون عرض کردم چون هدف بزرگ حذف نشده، بنابراین اینها تغییرات ظاهریست، مثلا آنجا در بیان توانمندی های این خانم می گفتند مثلا اوقات فراغتش را ماهیگیری می کند، اینجا می گویند قرآن می خواند، این گونه شکل ظواهر را تغییر داده اند.
ـ یعنی هدف پشت پرده هیچ تغییری نکرده، فقط ظاهر آن تغییر کرده است ؟
بله هیچ تغییری نکرده، همان دست ها هم پشت پرده و گرداننده اصلی این جریان است، هدف شان جذب مخاطب مسلمان است.
Islam’s miss world
ـ آرایش و زیورآلات و خودنمایی هم دقیقا اینجا مصداق پیدا کرده است؟[pullquote]در زمانِ طاغوت در ایران هر چقدر عریان تر امتیاز بیشتر می شد. به همین دلیل خدمت تون عرض کردم چون هدف بزرگ حذف نشده، بنابراین اینها تغییرات ظاهریست[/pullquote]
من خیلی توفیق نداشتم ببینم ولی تصویری که از اینها دیدم، تصاویری که عبا و … پوشیده بودند اما با رنگهای مختلف، مثلا سبز بود آبی بود، متوجه می شید، آرایش صورت، تمام اون چیزهایی که جلب توجه برای زن می کند کاملا در اینها وجود داشت. البته این ها را که می گویم برای اولین بار نیست، یادم هست سال گذشته در یکی از این شبکه های ماهواره ای، آکادمی ای که اسمش را هم دلم نمی خواهم بیاورم، دوستان گفته بودن یه خانم محجبه ای در بین شرکت کنندگان هست ـ من چون نمی دیدم ـ تهران را که رفته بودم، یکی از این عزیزانی که کار فرهنگی می کرد به او گفته بودم برنامه اش را به من نشان بدهد، امکان ضبط نبوده، که ببینیم، اما برایم توضیح داد.
من همان موقع اعلام کردم، گفتم مطمئن باش اینها همان خانم محجبه را انتخاب می کنند. بعدا در اینترنت جستجو کردم، عکسش را دیدم. همین هم شد. تاریخ این برنامه گذشت، ما هم که دیگه ندیدیم. بعد از مدتی دوست تهرانی ام را دیدم، گفت همان که محجبه بود انتخاب شد و …
گفتم : حتما یه دونه پروژه هم اجرا کرد؟[pullquote]من همان موقع اعلام کردم، گفتم مطمئن باش اینها همان خانم محجبه را انتخاب می کنند. بعدا در اینترنت جستجو کردم، عکسش را دیدم. همین هم شد.[/pullquote]
گفت: چطور مگه؟
گفتم: حتما گفت حجاب مانع این نیست که آدم خواننده باشد و مانع این نیست که…
گفت: تو از کجا می دونی، راستش رو بگو دیدی ؟
گفتم نه، زمانی که شما برایم تعریف کردی، متوجه شدم، این یک پروژه ای است که می خواهد به همین نتیجه برسد . لذا دیگاه من دقیقا این است « حرمت شکنی و حریم شکنی جزء اهداف این برنامه است، هیچ حد و مرزی برای اهداف جهانی یکسان سازی وضعیت زنان وجود ندارد؛ هیچ مرزی ما را در خود نگه نمی دارد، همۀ مرزها را در می نوردیم، شعار یکسان سازی و جهانی سازی وضعیت زنان ـ که از شعارهای فمنیست ها هم هست، sister word (پری جهانی) ـ این است که هیچ چیزی این مرز را محدود نمی کند، همۀ مرزها برای ما باز است. این مسئله باعث شده آن ها طرح های نو را برای جذب این مسئله و برای جلب دختران مذهبی به اجرا دربیاورند، و برای جلب شدن به این طرح نقشه ها دارند.
ـ دقیقاً نباید هیچ وجه خوش بینانه به این جریانات نگاه کنیم؟
نه. این آگاهی بخشی است.
ـ از نظر شما راه کار مواجهه با این مراسم ها چیست؟
حالا راهکار این است که مردم و مخاطبین و بچه های مسلمان مان را باید آگاه بکنیم. اتفاقا در این فاصله‌ای که تا قبل از مصاحبه با شما صحبت کردم، با یکی از عزیزانی که تو این زمینه در تهران کار می کرد مشورت کردم، ایشان معتقد بود سال قبل هم این اتفاق افتاده، در اوج جریان های انقلاب مصر، و یک دختر خانم مصری برنده شده، که مادر او محجبه بوده، زمان اعلام نتیجه مادر محجبه با دختر مصری اش سر صحنه حاضر می شود، در حالی که دختر مصری عریان بوده، و او به عنوان یه دختر برتر…
همۀ اینها جریانات واهدافی است، خیلی بالاتر از این امتیازات وجود داشت؛ چرا مثلا یه دختر سیاه آفریقایی، یا چینی، دقیقا ببینید اینها همه اهداف سیاسی دارد، لذا این اهداف تبلیغاتی و جریان های فمینیستی اهداف سیاسی پشت این قصه هاست، که نوعی به هر حال صاحبان قدرت می خواهند از این جهت ثروت نیروی انسانی را به خدمت بگیرند.
ـ بحث ارائه سبک الگو، چیزی که در همین حد بتواند مطرح بشود، پیشنهادی دارید؟[pullquote]گفتم: حتما گفت حجاب مانع این نیست که آدم خواننده باشد و مانع این نیست که…[/pullquote]
نه، اصلا مخالفم با این که ما منفعل برخورد کنیم، این نهایت انفعال است که بخواهیم چیزی شبیه آن ها درست و به اسم اسلامی بگذاریم.
دقت کنید، اسلام این گونه مطرح می کند که انسان ها با هم برابرند « إنَّ اکرمکُم عندَالله اتقاکُم» در جاهای دیگه قرآن داریم « لیس لِلإنسانِ إلّا ما سَعی» باز داریم « إنّا لا اُضیع اَجرَ عَملاً عامِلٍ مِنکُم مِن ذَکَرٍ اَو اُنثی» یعنی اجر عمل را ما باید ببینیم نه این که جسم ملاک برتری باشد. بر اساس توانمندی‌ها، ما الان پزشک نمونه داریم، کار آفرین نمونه، المپیادی های نمونه، برترین‌های علمی، برترین های خانواده، ما اینها را داریم و نیازی نیست تحت این عنوان انفعالی از هول حلیم توی دیگ بیفتیم. آنها اصلا اهدافی دارند که ریشه های آن در جریان های فمینیستی و در جریان فراماسونری جدید به وضوح دیده میشود. بینید در این جربانات جایگاه زنان کجاست؟
تحقیق خیلی مفصل تر از این ها شده که بر اساس آن اطلاعات این مطالب را مطرح می کنیم. اصلا نیازی به آن موارد نداریم، ما الان زن نمونه ورزشکار داریم که قلۀ اورست را فتح کرد و پرچم یازهرا(س) را هم برد اون بالا گذاشت. در زمینه های مختلف ما دختر نمونه داریم، زن نمونه داریم …. ما الان پزشکان بدون مرزی را داریم که می روند در دل آفریقا به مردم خدمت می کنند، ممکنه زن باشند ممکنه مرد باشند؛ این که اصلا در قالب جنسیت و اینگونه حداقلی قضیه را مطرح کنیم، مخالف با این مسئله است.
ـ پس یعنی این که رو بحث جنسیت بیایم یه فرد رو انتخاب کنیم ….؟[pullquote]مخالفم با این که ما منفعل برخورد کنیم، این نهایت انفعال است که بخواهیم چیزی شبیه آن ها درست و به اسم اسلامی بگذاریم[/pullquote]
من میگم تو دام اینها می افتیم، این دام را که به هرحال دون پاشیدن است، گرفتار صید صیاد نباید بشویم.
ـ یعنی ما برترین ها را برا ساس جنسیت انتخاب نکنیم، بر اساس نوع کاری که انجام دادن به عنوان برترین‌ها انتخاب کنیم؟
نوع کار نوع استعداد، ظرفیت، توانمندی، مدیریت، و قابلیت ها هم می توانیم افراد را انتخاب بکنیم. اولویت انتخاب جنس زن به همسری، مادری، و بندۀ خوب و صالحۀ خدا بودن است. « الصالحات قانتات حافظات للغیب» این آیه در مورد خانواده است، می گوید بهترین شما زنان صالحه ای هستند که به مقام قنوت و تواضع رسیدند و حافظات للغیب، یعنی پاکدامن هستند و اسرار را حفظ می کنند. البته بهترین مادر، مادری هست که ممکن است تحصیل کرده هم باشد، حضور اجتماعی هم داشته باشد، کما اینکه حضرت زهرا سلام الله علیها، زینب کبری سلام الله علیها و حضرت خدیجه سلام الله علیها، کریمۀ اهل بیت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها زنان ادیان آسمانی مثل مریم(س) مثل مادر موسی مثل آسیه همۀ این زنان از ادیان آسمانی، و شاخص آنها زنانی که در اسلام بودند، این ویژگی ها را داشتند، الگو معرفی کردن زنان نمونه از صدر اسلام تا کنون کفایت می کند.
ما باید خم بشویم، دستان مادران چهار شهید داده، پنج شهید داده فرزند شهید داده، همسران شهدا را ببوسیم، چون آنها به فرزندان شان خوب زیستن را، ایثار کردن را آموختند، همین را معرفی کنیم کفایت می کند.
