در این بخش، تلاش دولت پیش از انقلاب اسلامی برای تفکیک مفهوم چادر و حجاب را می خوانیم که فوق العاده جالب خواهد بود…
خانم رایت به خوبی چهره آن روز ایران را به تصویر می کشد. آری، خارجی ها بیشتر از ایرانیان احساس آسودگی می کردند؛ زیرا تمام برنامه های فرهنگی- آموزشی و حتی سیاسی- اقتصادی بر اساس منافع و خواست های آنها تنظیم شده بود. البته مردم ایران در برابر این وضعیت، بی تفاوت نبودند. بلکه همچون آتشی زیر خاکستر بودند که به دنبال روزنه ای برای زبانه کشیدن می گشتند و هر چه زمان می گذشت و حکومت محمد رضا بیشتر خواسته های اجانب را دنبال می کرد، این آتش بیشتر شعله ور می شد.
سال ۱۳۵۵ اوج سیاست های ضد حجاب پهلوی به شمار می رود. در این سال رسماً دولت طرحی را در زمینه کشف حجاب تدوین کرد و بلافاصله بخشنامه آن را برای اجرا به ادارات مربوط ارسال نمود. در اینجا به دلیل اهمیت طرح مزبور، بخش هایی از آن آورده می شود:
«برای مبارزه با این پوش حقیر کننده این راه ها پیشنهاد می شود:
۱- اقداماتی که در دراز مدت مؤثر خواهد بود
الف) ایجاد هماهنگی لازم بین رسانه های گروهی و متون کتاب های درسی برای دگرگونی باورداشت های فعلی در زمینه ارتباط چادر با معتقدات اخلاقی و مذهبی؛
ب) ایجاد هماهنگی کامل بین برنامه های تلویزیون، رادیو، محتوای مطبوعات با متون کتب درسی در تغییر تصویر ذهنی زن…؛
ج) بهره گیری از سهم تلویزیون در بزرگداشت پوشاک محلی و نشان دادن جنبه های دست و پا گیر چادر.
۲٫ استفاده از نفوذ روحانیون و سپاهان دین:
الف) انتشار مقالات و نشریات مخصوص و اشاعه محتوای این نشریات توسط روحانیون معتبر و سپاهیان دین؛
ب) بهره گیری از نفوذ کلام روحانیون دانشمند و شناخته شده در جهت تفکیک مفهوم حجاب از چادر.
۳٫ بهره گیری از فعالیت سازمان های اجتماعی و آموزشی :
الف) استفاده از خدمات سازمان های اجتماعی و آموزشی در دگرگونی بنیادی باورداشت همگان از رابطه بین چادر و معتقدات مذهبی و اخلاقی؛
ب) بهره گیری از فعالیت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تهیه متون کتب و فیلم ها در جهت دگرگونی های ذکرشده؛
ج) آموزش غیر مستقیم کودکان در مدارس به منظور انتقال این دریافت ها به بزرگ ترها؛
د) گنجاندن مواد خاص در آموزش های جنبی کانون ها.
۲- اقداماتی که در کوتاه مدت مؤثر خواهد بود
با استفاده از روند گسترش همه جانبه ی خدمات بخش عمومی برای همگان و افزایش گروه های استفاده کننده از خدمات مزبور می توان به اتخاذ تدابیر مطلوب، تعداد استفاده کنندگان از چادر را در گروه هایی مانند دانش آموزان، کارمندان، کارگران کاهش داد.
۱-۲٫ ممنوع بودن چادر برای دانش آموزان و دانشجویان؛
۲-۲٫ استفاده از پوشاک متحد الشکل در مدارس؛
۳-۲٫ اجرای کامل قانون تعلیمات اجتماعی اجباری در مورد خانواده هایی که از مدرسه رفتن دختران خود جلوگیری می کنند؛
۴-۲٫ ممنوعیت بانوان کارمند از استفاده از چادر؛
۵-۲٫ محرومیت زنان کارمندی که از چادر استفاده می کنند، از دسترسی به مقام ها و موقعیت ها و همچنین از تشویق؛
۶-۲٫ تشویق کارمندان زن به برگزیدن لباس متناسب با کار و شرایط؛
۷-۲٫ صدور بخشنامه به کلیه کارخانجات و ملزم کردن کارگران به پوشیدن لباس متحدالشکل، متناسب با کار و شرایط محیط؛
۸-۲٫ تشویق کارگران زن به استفاده از لباس متناسب با لباس متحدالشکل خود؛
۹-۲٫ ممنوعیت زنان چادری از مراجعه به وزارت خانه ها و سازمان های دولتی؛
۱۰-۲٫ ممنوعیت زنان چادری از مسافرت با شرکت هواپیمایی ملی ایران؛
۱۱-۲٫ ممنوعیت زنان چادری از استفاده از اتوبوس های شرکت واحد؛
۱۲-۲٫ ممنوعیت ورود زنان چادری به سینماها؛
۱۳-۲٫ ممنوعیت ورود زنان چادری از خرید در فروشگاه های شرکت های تعاونی شهر و روستا؛
۱۴-۲٫ ممنوعیت زنان چادری در استفاده از خدمات اجتماعی مانند جمعیت بهزیستی و آموزش فرح پهلوی، جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران و انجمن ملی حمایت کودکان؛
۱۵-۲٫ ممنوعیت ورود کودکان و نوجوانان چادر به سر به کتابخانه ها؛
۱۶-۲٫ محرومیت از شرکت در هر گونه مجامع عمومی.
۳- اقدامات جنبی
اجرای مطلوب تصمیمات کوتاه مدت مستلزم اقداماتی به شرح زیر است:
۱-۳٫ همکاری وسایل ارتباط جمعی در توجیه مقام زن و برداشت همه جانبه در این زمینه؛
۲-۳٫ همکاری وسایل ارتباط جمعی در ارائه جنبه های منفی چادر و ارتباط آن با عقب ماندگی؛
۳-۳٫ همکاری وسایل ارتباط جمعی در ایجاد برداشت صحیح از لباس متناسب؛
۴-۳٫ تحقیق، نگارش و چاپ مقالات مستند در زمینه های مربوط؛
۵-۳٫ توسعه ی کارخانجات پوشاک و در دسترس قرار دادن لباس های ارزان قیمت همراه با روسری که جایگزین چادر گردد.» ( به نقل از : نشریه ۱۵خرداد . زمستان ۱۳۷۴، ص۶۴-۶۵ )
همان گونه که مشاهده می شود، مبارزه علیه چادر در تمام جملات مزبور به چشم می خورد. حتی رژیم برای اینکه به مقصود خود برسد تلاش می کرد تا از طریق استفاده ی ابزاری از روحانیت، مفهوم چادر را از مفهوم حجاب تفکیک کند. (جالب اینجاست که روشن فکران و طرفداران حقوق زنان امروزه نیز همان خطر فکری را دنبال کرده و در تلاشند تا مفهوم چادر را از حجاب جدا سازند).
به دنبال اعلام این سیاست نظام شاهنشاهی، جامعه اسلامی نیز واکنش مناسبی از خود نشان داد. اگر چه از سال ۱۳۵۴ به بعد تقریباً همه سازمانهای مخفی و مبارز، یا از بین رفتند و یا به انزوا کشیده شدند، اما درست در همان زمان که هر صدایی در نطفه خفه می شد، صدای ملت در دی ماه ۱۳۵۶ ( یک سال بعد از ابلاغ سیاست مزبور ) از حلقوم مردم قم بلند شد.
این دستورالعمل که دو سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی صادر شد نه تنها نتوانست حجاب را در جامعه از بین ببرد، بلکه موجب شد تا صف آرایی در مقابل دولت آشکارتر و محکم تر از گذشته خود را نشان دهد.
[tabs][tab title=”منبع”]وبلاگ تخصصی حجاب و عفاف[/tab] [/tabs]
