google مقدس ترین نهاد اجتماعی | حجاب برتر
Find Me Here
08 اکتبر

مقدس ترین نهاد اجتماعی

مجموعه: متن

انسان ها، گر چه واحدهاى جدا از هم اند، اما عوامل مختلفى از این آحاد، مجموعه پدید مى آورد و آنان را به شکلهاى مختلفى با هم و مرتبط با یکدیگر مى سازد.

مقدس ترین نهاد اجتماعی

خانواده ، یکى از این گونه مجموعه هاست و از مقدس ترین نهادهاى اجتماعى و پیوند دهنده افراد به شمار مى آید.

آنچه افراد را وادار مى سازد که با هم زندگى مشترک و جمعى داشته باشند و در واقع ، زیر ساخت پدید آمدن این گونه نهادها نیاز متقابل آنان است ، چه در مسایل فکرى و حل مشکلات اجتماعى خود، چه در مسایل و زمینه هاى اقتصادى و اشتغال و معیشت ، و چه از نظر روحى و عاطفى و غریزى .

بنیان نهادن نهاد خانواده هم تامین کننده نیازهاى روحى و عاطفى انسان هاست ، هم روحیه تعاون و ایثار را زنده و تقویت مى کند و زمینه ساز بروز استعدادهاى انسان مى گردد. رمز و راز تاکید شدید اسلام بر ازدواج نیز در همین نکته نهفته است ، زیرا با این برنامه ، انسان ها حیاتى فطرى تر و رو به کمال ترى مى یابند. در بیان نورانى حضرت رسول (صلى الله علیه و آله ) ازدواج به عنوان محبوب ترین بنیاد نزد خداوند به شمار آمده است :

ما بنى بناء فى الاسلام احب الى الله عزوجل من التزویج (۱).

در حدیث دیگرى از آن حضرت ، ازدواج به عنوان آبادى یک خانواده ، و در مقابل آن ، طلاق به عنوان ویران شدن یک خانه با جدایى بیان گشته است . در این حدیث ، رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) ضمن تاکید و تشویق بر ازدواج و عهده دارى زندگى و مخارج یک زن ، مى فرماید: در اسلام ، هیچ چیز نزد خداوند محبوب تر از خانه اى که با ازدواج ، آباد مى شود، نیست . در مقابل ، هیچ چیز نزد پروردگار، نکوهیده تر از آن نیست که خانه اى در اسلام ، به وسیله ، ویران گردد:

ما من شى ء احب الى الله عزوجل من بیت یعمر فى الاسلام بالنکاح ، و ما من شى ء ابغض الى الله عزوجل من بیت یخرب فى الاسلام بالفرقه یعنى الطلاق (۲).

البته مهم تر از اصل این نهاد و تشکیل خانواده ، انگیزه اى است که دو انسان را در سایه ازدواج ، به هم پیوند مى دهد و زندگى مشترک آغاز مى شود. نهاد خانواده با آنکه مقدس و معنى بخش زندگى و آرامش بخش روح و سالم کننده اخلاق و نگهدارنده دین و تامین کننده خلا روحى است ، اما اگر غفلت شود، یا انگیزه هاى ناسالم و غیر متعالى در آغاز کار وجود داشته باشد، یا توان مدیریت نسبت به این نهاد، ضعیف باشد، یا بنابر تفاهم و همدلى دو روح و دو فرد و گذشتن از برخى خودخواهی ها نباشد، ممکن است این کانون یا از هم بپاشد و این بنا دچار زلزله اختلافات و تنش هاى ویرانگر شود، یا پیوسته بحرانى و رنج آفرین باشد.

از کشش ، تا تنش :

از مظاهر رحمت و حکمت الهى ، به ودیعت نهادن میل و جذبه در زن و مرد، نسبت به یکدیگر است . این جذب کردن و جذب شدن ، شیرازه این نهاد را مستحکم مى سازد و افراد پراکنده را به صورت مجموعه در مى آورد. در ازدواج نیز، شکل خاصى از این جذب و انجذاب میان دو جنس مخالف وجود دارد که در نتیجه آن ، وقتى رابطه زناشویى و ازدواج پدید مى آید، آن دو روح تشنه و مضطرب و ناآرام ، به ثبات و سکون و آرامش مى رسند.

زوجیت عمومى که در همه پدیده ها وجود دارد و عامل حرکت ، نشو و نما و بقا و تزاید و رشد است ، در قرآن کریم نیز مورد اشاره است :

(و خلقناکم ازواجا)،(۳) ما شما را جفت جفت آفریدیم . در جاى دیگر به نکته آرامش و سکون و مودت میان دو همسر اشاره شده است که از نشانه هاى قدرت و حکمت پروردگار است :

و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها و جعل بینکم موده و رحمه (۴)؛

از نشانه هاى خداست اینکه براى شما از خودتان جفت ها و همسرانى آفرید، تا در کنار آنها آرامش یابید و میان شما دوستى و رحمت قرار داد.

هسته اولیه این کانون مودت ، انس و رحمت و آرامش ، زن و مرد است و آنچه این آثار را به بار مى آورد، انگیزه و هدف از ازدواج است . دختر و پسرى که تصمیم مى گیرند براى پى نهادن یک زندگى مشترک ، دست در دست هم و دل در گرو عشق یکدیگر بگذارند، باید خرد ورزى ، آینده نگرى ، حیات عقلانى ، مسؤولیت پذیرى ، تعاون و همدلى را از یاد نبرند، که اینها عوامل قوام و استحکام بناى خانواده است .

گر چه به لطف خدا، پس از ازدواج و تحقق علقه همسرى ، میان زوجین مودت و رحمت ایجاد مى شود و دو انسان غریبه و ناآشنا، چنان به یکدیگر دلبسته و وابسته مى شوند که گویا سالیان دراز، با هم بوده و زیسته اند، ولى عوامل تفرقه آور و جدائى آفرین هم بسیار است و شیطان و اخلاق شیطانى انسان ، گاهى آتش افروزى مى کند و آرامش را از خانه و خانواده مى گیرد و آن کشش اولیه ، به تنش و رویارویى و تخاصم و تفرقه مى انجامد.

اگر هوشیارى ، متانت و تدبیر نباشد، همین کانون محبت و گرمى ، به کانون بحران و مرکز فتنه و پایگاه نزاع و کشمکش تبدیل مى شود و آفات و پیامدهاى آن ، چه بر تداوم زندگى مشترک ، چه بر انسانى بودن رابطه زوجین و چه بر اخلاق و روح فرزندان خانواده ، آثار تلخ و سوء بسیارى بر جاى مى گذارد که به این آسانى هم زدوده نمى شود. وقتى شیطان ، جاى پایى براى خود در این کانون رافت و همدلى باز کرد، زوجین به جاى آنکه مکمل وجود هم و سایه امن و آرام یکدیگر و پناه هم باشند، از هم تنافر و گریز پیدا مى کنند. بر اساس همین حساسیت و به لحاظ زمینه هاى بحران در این کانون ، باید به نهاد خانواده به چشمى دیگر نگریست و زندگى مشترک را بر پایه هاى عقل و شرع بنا نهاد، تا این نهاد، دیرپا و مستحکم شکل بگیرد و دوام یابد و شادابى و نشاط و امید، رنگ زیباى این نهاد مقدس گردد.

سازندگی هاى ازدواج

وقتى نهادى مانند خانواده قداست یافت ، کمک به پى ریزى آن نیز مقدس خواهد بود، چه از سوى خود دختر و پسر باشد، که حاضر شوند دوش خود را زیر بار مسؤولیت خانواده قرار دهند، چه از سوى پدر و مادر باشد، و چه از سوى بستگان ، آشنایان و نیکوکارانى که به هر نحوى در شکل گیرى یک زندگى مشترک و بر پایى این خیمه عفاف و ایجاد تسهیلات آن بکوشند و همکارى کنند. تاءثیرات مثبت ازدواج را مى توان این گونه برشمرد:

۱- آرامش : ازدواج ، مایه آرامش فکرى و روحى جوان و احساس شخصیت و اعتماد به نفس مى شود و او را از بى عارى و بیکارى و بى برنامگى و ناامیدى مى رهاند و جلوى برخى گناهان را مى گیرد و موجب صیانت روحى و اخلاقى جوان مى شود. پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله ) نیز فرموده است :

من تزوج فقد احرز نصف دینه فلیتق الله فى النصف الباقى (۵)؛

هر کس ازدواج کند، نیمى از دین خود را نگه داشته است ، پس در نیمه باقى مانده ، از خداوند پروا کند و تقوا بورزد.

وقتى اصل ازدواج تا این حد مهم ، کارساز، گناه سوز، مصلحت آفرین و مفسده زداست ، کمک به آن نیز اهمیت مى یابد و براى پدر و مادر، تلاش در این راه و فراهم کردن مقدمات و زمینه آن ، یک تکلیف محسوب مى شود و زدودن موانع و برطرف کردن دشواری هاى ازدواج ، و ترویج آسان سازى ازدواج و آسان گیرى در این زمینه به عنوان یک فرهنگ عمومى ، وظیفه به شمار مى آید.

۲- احساس مسؤولیت : کسى که ازدواج نکرده است ، خود را آزاد حس مى کند و مسؤول نمى شناسد. در نتیجه ، استعدادها و خلاقیت هاى انسانى او هم بروز نمى کند. اما با ازدواج ، بار اداره زندگى را بر دوش مى کشد. این تعهد و احساس مسؤولیت ،سازنده است . کلا هر نوع مسؤولیت پذیرى ، انسان را به تلاش و آشکار ساختن استعداد و توانایى خویش وا مى دارد.

۳- برنامه ریزى : از سوى دیگر، حساب گرى ، نظم ، برنامه ریزى و به تعبیر روایات ، تقدیر معیشت لازمه به دوش کشیدن تعهد اداره یک زندگى مشترک و تامین همسر و فرزندان و تربیت شایسته اولاد است .

از آنجا که تربیت نسلى با ایمان ، مؤدب ، سالم و موفق ، براى خود انسان نیز مایه آبرو و حیثیت اجتماعى است ، این رسالت سنگین نیز به نوع دیگرى توانایی هاى شخص را به مرحله ظهور و بروز مى رساند.

۴- حق شناسى : ازدواج ، سبب مى شود که حقوق متقابل میان دو انسان پدید آید. این به نوعى سازنده است . ارتباط هاى خانوادگى و پیوندهاى فامیلى ، دامنه این حقوق و وظایف اخلاقى و اجتماعى را گسترده تر مى سازد و سامان بخش روابط انسانى مى گردد.

۵- تلاش معاش : ایجاد بستر مناسب و انگیزه قوى تر براى تاءمین معاش و در آمد، از آثار مثبت دیگر ازدواج است . گرچه نباید بى حساب و بدون سنجش دست به ازدواج زد و لازم است که شرایط اقتصادى و توانایی هاى مالى هم لحاظ شود، ولى وعده خداوند نیز نباید فراموش کرد که قول داده است تنگدستى را به غنا تبدیل کند و جایى براى بیم از فقر باقى نگذارد.

پس ایجاد روحیه توکل و اعتماد به لطف الهى ، بعد مثبت دیگرى از تشکیل خانواده است . خداوند متعال ، ضمن دستور به ازدواج با دختران و جوانان شایسته و صالح و کنیزهاى مناسب همسرى مى فرماید:

ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله و الله واسع علیم (۶)؛

چنانچه تنگدست و فقیر باشند، خداوند آنان را از فضل خویش بى نیاز و توانگر مى سازد، خداوند وسعت بخش و داناست .

از پیامبر اسلام (صلى الله علیه و آله ) روایت است که فرمود:

من ترک التزویج مخافه العیله (الفقر) فقد ساء ظنه بالله عزوجل ان الله عزوجل یقول : ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله (۷)؛

کسى که از بیم فقر و تنگدستى ازدواج نکند، به خداوند بدگمان شده است ، خدایى که می فرماید: اگر فقیر باشند، خدا از فضل خویش ‍ آنان را بى نیاز و غنى مى سازد.

اینکه ازدواج ، مایه رونق وضع اقتصادى زندگى مى شود، هم لطف و نظر الهى را مى سازند که رزاق است و به تناسب نیاز معیشتى ، رزق را هم افزایش مى دهد، هم تلاش تولیدى و اقتصادى و معیشتى ، رزق را هم افزایش مى دهد، هم تلاش تولیدى و اقتصادى و معیشتى انسان مى افزاید، چون به هر حال براى تاءمین زندگى باید بیشتر کار کند. از این رو در حدیث رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) توصیه شده که ازدواج کنید، زیرا که براى شما روزى آورتر است .:

اتخذوا الاهل فانه ارزق لکم .(۸)

کمک به ازدواج جوانان و تشکیل خانواده ، کمک به ساختن شدن انسانهاى مسؤولیت پذیر، مدیر و صالح است و یکى از راه هاى عمده و موفق مبارزه با گناه در جامعه ، تسهیل ازدواج است .

این ، هم تکلیف والدین و افراد خیر و توانمند را سنگین مى سازد، هم روشنگر راهى براى آنانى است که در اندیشه صلاح و سلامت قشر جوان جامعه اند، هم وظیفه خود جوانان را در این زمینه روشن مى کند. با تقویت و ترویج و تسهیل این سنت نبوى ، بهتر مى توان با منکرات مقابله کرد و سدى در برابر هجوم فساد فرهنگى بیگانه پدید آورد.

پی نوشت ها:
۱-وسائل الشیعه ، ج ۱۴، ص ۳٫
۲-همان ، ص ۵٫
۳-نباء، آیه ۸٫
۴-روم ، آیه ۲۱٫
۵-بحار الانوار، ج ۱۰۰، (ص ) ۲۱۹٫
۶-نور، آیه ۳۲٫
۷-وسائل الشیعه ، ج ۱۴، ص ۲۴٫
۸-همان .

[tabs active=”3″][tabs] [tab title=”منبع”] مجله اینترنتی سبک زندگی [/tab] [/tabs]
۰ دیدگاه
  • اون قدیم بود که ازدواج آسون بود . الان چی ازدواج بخوای بکنی اگه عروسی ساده هم بخوای بگیری ۳ میلیون خرجه .
    تو این دوره پولدار ها پولدار تر , فقیر ها فقیر تر .
    کی جواب میده ؟ هیچ کس فقط یاد داریم فتوا بدیم از اونم هزاران کتاب .
    میگید ازدواج را از امام علی یاد بگیرید , خب اون موقع امام علی عروسی گرفت همه رو هم شام داد , خونه داشت , جهیزیه داد , اخلاق اش خوب بود , با خدا در ارتباط بود , زنش دختر پیغمبر بود , هرچی میخواست امام علی تهیه میکرد .
    خب حالا چی پسره پول نداره برای خودش لباس بخره بعد چجوری میخواد زن بگیره ؟
    اگه راست میگین کار برای جوونا راه بندازین و گرونی راه نندازین .
    الان یک پنیر ۵ تومن شده چه ربطی به تحریم داره مگه از خارج وارد میکنن ؟
    زندگی داره زهرمار مردم میشه , ناراحتی اعصاب گرفتن , قرص اعصاب میخورن .
    الان یک وام میخوان بدن پدر پسره رو در میارن , چقدر سود میگیرن , اخه خدارو خوش میاد ؟ اخه ما مسلمونیم ؟
    بچه های مدرسه الان نصف شون گرسنه میان مدرسه , کی جواب میده ؟
    بعد میگن بچه بیارین که فردا خاله و دایی داشته باشین , اخه این درسته پدری که نمیتونه خرجی بده بچه بیاره اونو بدبخت کنه , بزاره شبا گشنه بخوابه و …. که چی فردا خاله و دایی داشته باشیم .
    واقعا متاسفم که چشم هاتون رو بستید و هیچ کاری نمیکنین .
    اون بچه چه گناهی کرده ؟ یادمون نره خدا اون بالا داره نگامون میکنه , اگه یک انسان رو اذیت کنید خدا آتش دوزخ رو برامون اماده میکنه . بترسید بترسید .
    دختر پسرا نماز بخونید از خدا بخوایید که از غریزه جنسی دور باشید تا خداوند بی نیازتون کنه .
    با تشکر , لطفا نظر بدین ممنون

افزودن ديدگاه