به من گزارش دادهاند که در وزارتخانههای ما زنها لخت هستند و این خلاف شرع است. زنها میتوانند در کارهای اجتماعی شرکت کنند ولی با حجاب اسلامی.
بیتردید ایجاد زمینه برای اجرای احکام اسلام، از وظایف قطعی و اولیه یک حکومت اسلامی است. عموم فقهای تئوریپرداز این نوع از حکومت، براین باورند که فلسفه تحقق این نظام، آن است که این سیستم حکومتی بتواند به عنوان پشتوانهای برای اجرای شریعت اسلامی باشد. پس از پیروزی انقلاب شکوه مند اسلامی، بسیاری از مردم وبه ویژه بدنه متدین اجتماعی، چشم به راه تحولاتی بودند که پیامد حکومت اسلامی به شمار میرود که مسلماً تنظیم روابط اجتماعی براساس اصول اسلام و تحقق عملی احکام شریعت درباب «حجاب» در زمره آنها بود. این انتظار درآغاز امر، متوجه دولت موقت بود که پس از سپری شدن مدتی، شواهد نشان میداد که دراین امر توفیقی نیافته است.
امام خمینی(ره) و دستور رعایت حجاب در ادارات
در پی نمایان شدن علائمی مبنی برعدم توفیق دولت موقت در ترویج وتثبیت حجاب اسلامی، در شانزدهم اسفند۱۳۵۷، امام خمینی (ره) در جمع طلاب قم اعلام کردند: «زنان اسلامی باید با حجاب اسلامی بیرون بیایند. نه اینکه خودشان را بزک کنند. زنها هنوز در ادارات با وضع پیشین کار میکنند. زنها باید وضع خودشان را عوض کنند… به من گزارش دادهاند که در وزارتخانههای ما زنها لخت هستند و این خلاف شرع است. زنها میتوانند در کارهای اجتماعی شرکت کنند ولی با حجاب اسلامی.»[pullquote]زنها میتوانند در کارهای اجتماعی شرکت کنند ولی با حجاب اسلامی[/pullquote]
مجالی برای خودنمایی مخالفان حجاب
درپی اعلام نظر امام خمینی (ره)، گروهی محدود از زنان که تحقق احکام اسلام در باره حجاب و پوشش اسلامی را برنمیتابیدند، دراعلام مخالفت با حجاب و در واقع با دیدگاه رهبر انقلاب، به تظاهرات خیابانی پرداختند. هرچند عده این تظاهرکنندگان در برابر جمع گسترده زنانی که طرفدار تحقق حجاب اسلامی بودند، ناچیز بود اما جرایدی که هنوز به جوهره فرهنگی و خواست اکثریت قاطع مردم انقلابی بیاعتنا بودند، تحرکات این جماعت اندک را پوشش میدادند و بزرگنمایی میکردند.
به عنوان نمونه «روزنامه اطلاعات» در شماره شنبه نوزدهم اسفندماه ۱۳۵۷ درباره تظاهرات مخالفان حجاب چنین خبری را منتشر کرد:«امروز عده زیادی از مردم که بیشتر آنان را زنان تشکیل میدادند، در محوطه دادگستری جمع شدند تا نظرشان را در مورد حجاب اعلام کنند. گروهی از افرادی که مخالف تحصن زنان بودند، قصد داشتند به داخل دادگستری بروند که پاسداران انقلاب مانع ورود آنها شدند. روز پنجشنبه گروهی از زنان تظاهرکننده برای اعلام نظر خود درباره حجاب به طرف دادگستری به راه افتادند. در میان راه گروهی از مخالفین با توسل به خشونت راه را بر آنان بستند که با داخل مأموران کمیته این برخورد پایان یافت و زنان به طرف ساختمان نخستوزیری رفتند. روز جمعه زنان در دانشگاه تهران گرد آمدند تا نظرشان را درباره حجاب اعلام کنند، ولی علیرغم تأکید کمیته امام مبنی بر عدم ایجاد مزاحمت برای بانوان، عدهای درصدد پراکنده کردن تظاهرکنندگان برآمدند.»
واکنش امام به مزاحمت عدهای برای بانوان
همان گونه که دراخبار مطبوعات هم آمده بود، عدهای از مردم که حرمتشکنی این جماعت را برنمیتابیدند، درصدد برهم زدن اجتماع آنان برآمدند. این کار علاوه بر نادرست بودن، حربه تبلیغات منفی ِپارهای از رسانهها را ایجاد میکرد. از این روی در پی اعلام خبر مربوط به حجاب زنان و اعتراض و اظهارنظرهای گروههای مخالف و موافق و برخورد نامناسب با آنها، امام خمینی (ره) اطلاعیهای بدین شرح صادر کردند: «بر اساس خبرهای رسیده گروهی جنایتکار و خیانتپیشه تحت عنوان کمیته مزاحم بانوان محترم شدند و به ایشان توهین میکنند، مأمورین کمیته موظفند با کمال دقت مراقب باشند و چنین اعمالی را با نهایت شدت جلوگیری کنند. عاملین چنین اعمالی سریعاً و بهشدت مجازات خواهند شد.» (۱)
آیتالله طالقانی و دیدگاههایی که واژگونه نمایانده شد!
درپی پارهای فضاسازیها پس از بیانات امامخمینی (ره)، مرحوم آیتالله طالقانی دریک گفت وگوی تلویزیونی به بیان دیدگاههای خویش دراین باره پرداخت. با مروری براین گفت وشنود پرنکته درمییابیم که تقریباً سراسر آن درجهت تأیید بیانات امام و توصیه به زنان برای رعایت حجاب اسلامی است. با این همه برخی از رسانهها تنها به بزرگ کردن بخشهای کوتاهی از بیانات آیتالله پرداختند که ایشان حجاب را غیراجباری قلمدادکرده بود.[pullquote] تیتر پارهای از جراید به نقل از آیتالله طالقانی مبنی بر«اجباری نبودن حجاب»، رویکردی شیطنتآمیز بوده است[/pullquote]
با درنظر داشتن این نکته باید اذعان کرد که تیتر پارهای از جراید به نقل از آیتالله طالقانی مبنی بر«اجباری نبودن حجاب»، رویکردی شیطنتآمیز بوده است. چون بخش اعظم سخنان ایشان در این مصاحبه در راستای ترغیب زنان برای برگزیدن حجاب اسلامی و مراعات آن بوده است و نه دلداری دادن به زنان بیحجاب. ایشان دربخشی از این گفت وشنود اظهار داشتند: «حجاب اسلامی ساخته من و فقیه و دیگران نیست؛ این نص صریح قرآن است. آن قدری که قرآن مجید بیان کرده، نه ما میتوانیم از حدود آن خارج شویم و نه زنانی که معتقد به این کتاب بزرگ آسمانی هستند… اسلام، قرآن و دین میخواهند شخصیت زن حفظ شود؛ این حرکت انقلابی است. کی در این راهپیماییها، خانمها، خواهران و دختران ما را مجبور کرد که با حجاب یا بیحجاب بیایند؟ خودشان با احساس مسئولیت اسلامی که این لباس یکی از شعارهای اسلامی و ایرانی است، اصالت خودشان را نشان دادند… هو و جنجال راه نیندازند. همانطور که بارها گفتیم، همه حقوق حقه زنان در اسلام و در محیط جمهوری اسلامی محفوظ خواهد ماند و از آنها خواهش میکنیم که با لباس ساده با وقار، روسری هم روی سرشان بیندازند بهجایی برنمیخورد. اگر آنهایی هم که میخواهند مویشان خراب نشود، اگر روی مویشان روسری بیندازند، بهتر است و بیشتر محفوظ میماند… چه جنگها، چه قتلها، چه فجایع که تا یک سال قبل دائماً هر روز یک قسمت از اخبار روزنامهها همین فجایع بود. منشأ اینها کی بود؟ منشأ اینها از کجا بود؟ غیر از همین تحریکات بی جا بود؟… خطری که حس میکنیم این است که زنها دوباره به ابتذال برگردند.
حجاب حکم ضروری دین است. منظور امام و علما این نیست که زن خانهنشین باشد. اجباری حتی برای زنهای مسلمان هم نیست. چه اجباری؟ حضرت آیتالله خمینی نصیحتی کردند، مانند پدری که به فرزندش نصیحت میکند، راهنماییاش میکند که شما اینجور باشید به این سبک باشید…»
توضیحات آیتالله اشراقی پیرامون دیدگاه امام
از دیگر اظهارنظرهایی که درآن روزها ازسوی نزدیکان امام دراین باره انجام گرفت، گفتوگوی مرحوم آیتالله شهاب الدین اشراقی با روزنامه اطلاعات دراین باره بود. در این گفتوگو ایشان ضمن اشاره به این نکته که حجاب مورد نظر امام، لزوماً «چادر» نیست، تعرض به زنان را تقبیح کرد و گفتوگو و تفهیم ضرورت حجاب به ایشان را خواستار شد. وی درآن مصاحبه گفت:«امیدوارم که این حرف درست نباشد که مردم بخواهند با شدت عمل نهی از منکر کنند، اما آنچه خواست امام که باید حجاب اسلامی رواج پیدا کند و مملکت، مملکت اسلامی است و ما جمهوری اسلامی را داریم پایهگذاری میکنیم. باید قوانین اسلامی مو به مو به قدر امکان اجرا بشود. البته در سطح مقداری از وزارتخانهها، ادارات، حتی دانشگاهها، مدارس، دبیرستانها باید توجیه بشود که خانمها رعایت حجاب اسلامی را بکنند و معنای حجاب اسلامی هم چادر نیست. چادر یکی از مصارفش این است که البته بهتر خانمها را میپوشاند، اما به صورتهای دیگر هم میتوانند.[pullquote]منکر را باید با روش مسالمتآمیز دفع کرد. استدعا کنند، خواهش کنند از خانمها که رعایت حجاب اسلامی را بکنند[/pullquote]
خانمها همانقدری که مو را بپوشانند، مواضع زینت را هم بپوشانند، چون حجاب یکی از ضروریات دین اسلام است. فکر میکنم مردم مسلمانی که آشنایی با احکام اسلامی دارند با اینکه همه اشتیاق کامل دارند که حجاب اسلامی باشد و آقا نظر مبارکشان این است که همه جا حجاب اسلامی رواج یابد، خانمها حتیالمقدور حجاب را رعایت کنند ولی مردم نباید هرج و مرج ایجاد کنند و نباید در نهی از منکر، منکر را با منکر دیگری دفع کرد، منکر را باید با روش مسالمتآمیز دفع کرد. استدعا کنند، خواهش کنند از خانمها که رعایت حجاب اسلامی را بکنند، اما اگر توهینی پیش بیاید یا جسارتی بشود یا بخواهند به طورهای دیگری که خود آن کارها منکر باشد از نظر اسلام محکوم است، چه بهتر که مردم حتیالمقدور سعی کنند و کوشش کنند که رعایت موازین اسلامی را بکنند و از طرف دیگر خود خانمها هم باید این حکم اسلامی را خودشان اجرا کنند.»
[tabs][tab title=”منبع”]ریحانه[/tab] [/tabs]